Türkleri Birebir Yansıtan Haykırış Halk Müziği Nedir

Yaklaşık iki yüzyıldır muhtelif yabancı ve yerli halkbilimciler ve etnomüzikologlar halk müziği üstüne araştırmalar yapmış, dünya halk müziğinin tanımları ve özellikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Halk müziğinin tanımına ait birtakım yabancı ve Türk araştırmacıların açıklamaları aşağıdaki gibidir.

 

• Köylülerden ve halktan çıkıp gelenek haline gelen ezgilerdir.
• Halkın ortak malı olan ve bestecisi meçhul en mütevazı, mütevazi ve sade ezgilerdir.
• Melodiyi ve sözleri kimin yapmış olduğu belli değil,
• Halk tarafınca benimsenen ve türkü olarak ifade edilen,
• Melodik ve armonik yapısı kolayca anlaşılan ve popüler bir tınıya sahip olanlar,
• Halk tarafından benimsenen ve kulaktan kulağa yayılan ezgiler halk müziğidir.

 

Türk halk müziğinin bazı tanımları şu şekildedir:

 

• Folklorik, anonim bir karaktere haizdir, yaratıcıları bilinmemektedir. Türk köylülerinin, Türk boylarının, Türk âşıklarının (Halil Bedii) müziğidir.
Müdür),
• Sahibi belli olmadan çalınan ve söylenen ezgilerdir (Muzaffer Sarısözen),
• “Popülerite için Chant’ı kullandık ama Almanların şarkılarına gerçek dışı söylemesi gibi şarkılarımıza türküler adını verdik.” (Mahmut Ragıp Gazimihal).

 

Nida Tüfekçi tüm bu tanımlardan hareketle halk müziğinde aranan unsurları şöyleki sıralamaktadır:

 

  1. Sahibi bilinmiyor,
  2. Halk tarafından benimsenen ve ifadesinde somutlaşan,
  3. Kamunun ortak malı olması,
  4. Kulaktan kulağa yaşamak,
  5. Gelenek olur,
  6. Zaman arasında derin bir geçmişe sahip olmak,
  7. Mekanda yaygın olmak,
  8. Yöresel dil ve müzik (ezgi ve saz) özelliklerine haiz olmak,
  9. Gösterişsiz olmak,
  10. Kişisel yaratım yok.

 

Halkın ya da halk sanatçılarının muhtelif olaylar karşısındaki etki ve duygularının ezgisel anlatımı olarak özetlemek gerekirse tanımlanabilecek Türk halk müziği; Folklorun diğer dalları ile iç içe olan, özgün çalgıları, çalım ve söyleme tavırları, türleri, biçimleri ve geniş repertuarı ile ulusal karakterdeki yerel müzikle bir araya gelen bir müzik türüdür. Türk halk müziği, adları malum veya bilinmeyen halk sanatçılarının eseridir.

 

Konuşmalarında birçok değişik mevzuya değindi. Bunlarda Türk insanının yaşamını, sevgisini, sevincini, acısını, yiğitliğini, inançlarını, tabiat vakalarına karşı tutumunu, sosyal ve ekonomik durumunu, gülmece anlayışını tüm açıklığı ile bulmak mümkündür. Yörelere, seslendirme ortamlarına, laf ve ezgi yapılarına gore çeşitli özellikler gösteren Türk halk müziği örneklerinin bir bölümü ancak enstrümantal, bir kısmı sözlü, bir kısmı ise hem enstrümantal bununla birlikte sözlüdür. Yaratıcıları çoğunlukla bilinmiyor.

 

Türk halk müziğinin iki ana kaynaktan beslendiği görülmektedir:

 

a. Aşıklar,
b. Türk brülörleri.

 

Çeşitli eski ezgilerden ne hatırladıklarını bilmeyen bu iki halk sanatçısı grubu, onları başka bir kelime altında birleştirerek yeni ve yeni türkülerin oluşmasına niçin olur. Pek fazlaca âşık, geçmişin büyük şairlerinin sözlerini, büyüdükleri yörenin müziğiyle söylerler.